Każdy ma prawo do ochrony zdrowia w ramach przepisów prawnych obowiązujących w RP oraz zasad finansowania zakreślonych przez instytucje odpowiadające za alokację środków.
- Pacjent ma prawo do niezbędnej pomocy medycznej w razie choroby lub urazu oraz świadczeń medycznych zapobiegających chorobie odpowiadających aktualnym wymogom wiedzy medycznej.
- Pacjent ma prawo wyboru lekarza.
- Pacjent ma prawo do świadomej zgody albo odmowy na wykonanie zabiegów medycznych, diagnostycznych, terapeutycznych i pielęgnacyjnych.
- Pacjent ma prawo do uzyskania informacji o stanie własnego zdrowia, w tym dostępu do dokumentacji medycznej.
- Pacjent ma prawo żądać przestrzegania tajemnicy lekarskiej dotyczącej jego stanu zdrowia wobec osób trzecich.
- Pacjent ma prawo do przestrzegania jego prywatności, intymności, godności osobistej.
- Pacjent ma prawo do poszanowania wartości i jego przekonań religijnych.
- Pacjent ma prawo do skarg i dochodzenia roszczeń.
PRAWA PACJENTA
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, art. 68.
- Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
- Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielanych świadczeń określa ustawa.
- Władze publiczne są zobowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.
PRAWO DO PRYWATNOŚCI I POSZANOWANIA GODNOŚCI
Konstytucja RP, art. 47; ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 19,1 pkt 4; ustawa o zawodzie lekarza, art. 36; kodeks etyki zawodowej, art. 3,12.
Poszanowanie godności osób korzystających z usług systemu ochrony zdrowia jest obowiązkiem wszystkich pracowników ochrony zdrowia, niezależnie od płci, wieku, statusu społecznego, stanu cywilnego, wykształcenia, rasy.
PRAWO DO INFORMACJI
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 19,1, pkt 2; ustawa o zawodzie lekarza, art. 31; kodeks etyki lekarskiej, art. 13, 16, 17.
Pacjent korzystający z usług medycznych ma prawo do pełnej informacji na temat swojego zdrowia, proponowanych metod diagnostyki i leczenia, spodziewanych korzyści i ewentualnych skutków ubocznych oraz ryzyka związanego z terapią.
Pacjent ma prawo wglądu do dokumentacji medycznej dotyczącej stanu swojego zdrowia. Lekarz nie ma prawa bez zgody pacjenta informować nikogo o stanie jego zdrowia.
PRAWO DO DECYDOWANIA, DO ŚWIADOMEJ ZGODY LUB ODMOWY
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 32, 33, 34, 35; kodeks etyki lekarskiej, art. 15.
Niedopuszczalne jest podjecie jakichkolwiek czynności medycznych, jak również badań, bez zgody osoby zainteresowanej.
W przypadku osób małoletnich wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego albo sądu opiekuńczego. Jeżeli osoba ukończyła 16 lat, wymagana jest także jej zgoda. W przypadku kiedy osoba nie wyraża zgody na zabieg, ale nie ukończyła 16 lat, oprócz zgody opiekunów prawnych potrzebna jest także zgoda sądu.
PRAWO DO POUFNOŚCI
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 18, 19 a, 1; ustawa o zawodzie lekarza, art. 40; kodeks etyki lekarskiej, art. 23, 28; ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej.
Prawo do poufności jest jednym z podstawowych praw pacjenta. Lekarz w kontaktach lekarz-pacjent powinien znać ważne dla procesu leczenia fakty dotyczące pacjentów i ich rodzin, aby mieć dostęp do tych informacji, pozyskać zaufanie osób korzystających z jego porad. Podstawą tego zaufania jest gwarancja, że poufne informacje nie zostaną nikomu przekazane. Zwolnienie z zachowania tajemnicy lekarskiej może nastąpić wtedy, gdy pacjent wyrazi na to zgodę, zachowanie tajemnicy w sposób istotny zagraża zdrowiu lub życiu pacjenta lub gdy zobowiązują do tego przepisy prawa. Obowiązek ochrony tajemnicy spoczywa na lekarzu, pielęgniarce, położnej, innym personelu medycznym.
PRAWO DO DODATKOWEJ OPIEKI
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 19,1.
W zakładach opieki zdrowotnej wymagających całodobowej lub całodziennych świadczeń zdrowotnych pacjent ma również prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez bliską, wskazaną przez niego osobę. Zakład opieki zdrowotnej powinien zapewnić pacjentowi możliwość kontaktu osobistego lub telefonicznego z rodziną.
Prawo do kontaktu z osobami z zewnątrz może zostać ograniczone przez dyrektora opieki zdrowotnej tylko w wypadku zagrożenia epidemiologicznego.
PRAWO DO POSZANOWANIA WARTOŚCI I PRZEKONAŃ RELIGIJNYCH
Konstytucja RP, art. 53; ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 19,3; ustawa o zawodzie lekarza, art. 39.
Zasada respektowania wolności sumienia i wyznania wymaga, by szpital zapewnił pacjentom w zależności od ich potrzeb - warunki do praktyk religijnych. Obowiązkiem zakładu opieki zdrowotnej jest dbałość o to, by przekonania wynikające z wyznaczonej religii lub jej braku były respektowane przez cały personel.
PRAWO DO SKARGI I DOCHODZENIA ROSZCZEŃ
Konstytucja RP, art. 53; ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, art. 16 a; ustawa o zawodzie lekarza, art. 54.
Pacjent lub osoba reprezentująca jego prawa, jeżeli uzna, że te prawa zostały naruszone, może: zwrócić się z interwencją do bezpośredniego przełożonego osoby udzielającej świadczenia zdrowotne, a następnie do dyrektora placówki opieki zdrowotnej (szpitala, przychodni); jeżeli naruszenie prawa dotyczyło fachowej czynności medycznej, może zwrócić się do rzecznika odpowiedzialności zawodowej przy okręgowej izbie lekarskiej lub okręgowej izbie pielęgniarskiej, Rzecznika Praw Pacjenta lub Komisji Skarg i Wniosków przy kasach chorych, z którą placówka podpisała umowę, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, Rzecznika Praw Obywatelskich.
Pacjent ma również prawo wystąpić do sądu o odpowiedzialność cywilną lub karną.